Over chemseksproblematiek: hoe ziet de behandeling er uit?

"Je gaat weer leven, je eigen kwaliteiten komen weer boven water."
Over chemseksproblematiek: hoe ziet de behandeling er uit?

“In de behandeling van chemseksproblemen zijn we alert op het somatische (lichamelijke) stuk en op het trauma-stuk”, vertelt verpleegkundige en seksuologisch hulpverlener Geke. “We zien regelmatig dat er veel trauma is. Tijdens de intake vragen we uit op seksueel vlak; op trauma-seksueel vlak, soa’s, infectieziekten. We doen ook controles op armen en benen en we bieden een psychologische intake. Het seksuele stuk komt in elk van onze gesprekken terug. We besteden ook veel aandacht aan social media, de seks- en druggerelateerde apps. We stimuleren meer relatie-gerichte apps, als daarin een hulpvraag ligt. In de gesprekken gaat het ook veel over iemands eigenwaarde.”

Aandacht voor iemands eigenwaarde

Geke: “We kijken met name naar de hele kleine dingen die gebeuren in het leven, dingen die goed zijn gegaan. Die positiviteit leren herkennen en benoemen is belangrijk. We laten mensen zien wat ze goed gedaan hebben. Je laat de ander ook naar zichzelf kijken en probeert samen die negativiteit eruit te halen. Dat mensen zelf gaan inzien, ik doe toch iets goed. We zetten kleine stappen om in positiviteit.” Raymond: “De mooie kant van mensen zelf te laten zien, is belangrijk, omdat de chemseks heel erg met jou verweven kan zijn. Het is net of er een arm van je wordt afgehakt. Zo voelt het. Je stapt uit die wereld. Die hele wereld, die ben jij. Je kan het gevoel hebben dat er niets meer van jezelf overblijft. Je bouwt in de behandeling van de grond af aan weer een beetje op, op alle vlakken eigenlijk. We laten zien dat die emoties of gevoelens die cliënten hebben heel normaal zijn. Het proces waar ze in zitten heel normaal is. We leren hen wat je ervoor in de plaats kan zetten. Wat cliënten vaak kennen is wegvluchten voor bijna alles. Weer leren voelen, dat is het meest enge wat er is. En ook dat je op een punt komt, dat je het leven weer gaat voelen. Dat was bij mij bijvoorbeeld toen ik voor het eerst zag hoe groen het gras was en dat ik de zon weer op mijn huid voelde. Die momenten zijn heel belangrijk in het begin. Dat je voelt: ik sta weer met beide benen op de grond, ik ben er weer. Die basis komt dan weer terug. Het leven ging voorheen aan je voorbij.”

Geke: “Het kan ook een lekker bakkie koffie zijn dat je drinkt. Zit je hier zomaar heerlijk en dat je dat opmerkt.” Raymond: “Je krijgt een andere kijk op je leven. Dat je lekker op een terrasje zit en erbij stilstaat: oh wat is dit lekker. Heel simpel, maar als je onder invloed bent, hecht je daar geen waarde aan.”

Eigen hulpvraag

Maar allereerst begint het altijd met de hulpvraag van de cliënt zelf, vertelt Geke. Wat is die dan meestal? Geke: “Het beste van twee werelden, dat is gebruiken en dat onder controle krijgen. Daar beginnen we bijna standaard mee en proberen we een maand of 2, 3. Dat hebben de meesten, die durven er niet uit te stappen.” Raymond: “Het heeft ook wel tijd nodig. Het is een trage diesel die op gang moet komen. Het is niet zo dat je klaar bent in 10 gesprekken en je hebt het onder de knie.” Geke: “Nee, mensen moeten zelf ervaren dat zij geen happy users kunnen worden, wat wij meestal zien in de praktijk. Raymond is een van de weinigen die kwam en zei: ik wil nooit meer gebruiken. De meesten laten de deur op een kier en dat maakt het ook zo zwaar. We gaan mee in de hulpvraag, van ik wil happy users worden of ik wil blijven gebruiken, maar niet meer slammen. Daar werken we dan aan.”

Hoe werk je daar aan?

Geke: “Dan zeggen we: kan je een keer proberen om minder te slammen. Dan doen we eigenlijk harm reduction. Hoeveel doe je nu in een slam? Dat maken we heel klein, maar wel specifiek. Hoeveel gebruik je nu per 24 uur? Dat is eerst al een opdracht: ga eens kijken hoeveel je gebruikt. Weet geen mens. Is het wel 3mmc of is het wat anders? Zijn het vuile spuiten, naalden. Je gaat op onderzoek uit. En als we dat weten: ik noem maar wat: ik gebruik 3 gram per avond, oké, kan je eens naar 2 gram, kan je eens naar 1. En als je 3 slammen op een nacht doet, kan je een keer 2 nemen? Dat zijn hele trage processen, maar wel nodig. En wat doet dat dan met je als je ‘nee’ zegt en hoe kan je dan nee zeggen als je al zwaar onder invloed bent? Wanneer ga je naar een feest en hoe ga je dat feest voorbespreken? Neem je je eigen drugs mee, zet je je eigen slam of laat je hem zetten en hoe weet je dan wat er in zit? Hoe ga je dan stoppen? Het is uitkristalliseren, minutieus uitvragen, heel gedetailleerd. En dan pakken cliënten het wel op. Dat kwartje moet eerst gaan vallen.”

Raymond: “Je moet soms peuteren, voordat je een ingang bij iemand hebt.” Geke: “Voor mensen heel confronterend, want ze weten niet wat ze gebruiken en hoeveel. Laatst was er een man die liet 3mmc testen en er zat helemaal niets van 3mmc in. Maar ze hebben wel die rush, wat zit er dan wel in?”

Raymond: “Ik ben nu met een cliënt 3 maanden bezig een bekende seks- en druggerelateerde app gestopt te krijgen. Nu is het voor het eerst gelukt. Het opgeven daarvan, kan zo’n hel zijn. Mannen hebben soms duizenden contacten daar. Geke: “Dan gaan we bijvoorbeeld aan de slag de contacten te minderen en beginnen we met rubriceren. Begin je bij de A of begin je bij de lengte van de penis, of begin je per provincie. Of begin je met hoe lang is het geleden dat je een seksdate had met zo iemand.” Raymond: “En dan maken we natuurlijk mee – omdat dit zo moeilijk is - dat mensen het niet doen, half doen, toch weer de app erop zetten. Het is een lange adem.”

Geke: “En dat is misschien wel anders dan bij andere behandelingen, dat die ‘kleine’ details er toedoen. Dat heb ik echt moeten leren. Waar draait het eigenlijk allemaal om hier, en waar moet je alert op zijn?”

Wat voor vervulling dan?

Raymond: “Het leuke is als je die omslag kan maken dat je mensen kan terug brengen naar de tijd van voor de chemseks. We kijken vanuit de CRA welke hobby’s en activiteiten iemand leuk vond. Nu is er een jongen die zijn muziekhobby weer heeft teruggevonden. Het is fantastisch om te zien hoe hij opbloeit. Zo mooi als mensen langzaam andere dingen beginnen te zien in het leven en inzien dat je andere dingen moet leren. Bij mij kwam daar de wereld van de fotografie voor in de plaats. Daar ben ik heel dankbaar voor.”

Twee werelden

“De wereld van chemseks was voor mij eenzaam en leeg”, vertelt Raymond. “De kans die ik heb genomen en ook gekregen, om zowel mijn verslaving als mijn persoonlijkheidsproblematiek aan te pakken, heeft mijn leven verrijkt. Ik ben een enorm rijk mens geworden. Ik heb dingen gedaan die ik never nooit van mijn leven zou denken dat ik dat zou kunnen als mens! Ik zit op een sneltrein, ik ben aan het groeien, ontpoppen, volwassen geworden.”

Geke: “Dat zie je wel vaker, als mannen in behandeling zijn werken ze een beetje onder hun niveau. Want dat kan je net allemaal handelen met werk, men werkt zo’n beetje op de automatische piloot. Mensen met chemseksproblematiek zijn aan het overleven, van seksfeest naar werk. Maar als mensen weer uit gebruik zijn, merken ze dat ze veel meer potentie in zich hebben. Dat ze in een keer veel meer tot bloei komen. Die baan vind ik eigenlijk saai, ik moet eigenlijk weg. Je gaat weer leven, je eigen kwaliteiten komen weer boven water. Heel mooi om te zien.”

Raymond vervolgt: “Op gebied van relatie is het ook heel fijn om een gezonde relatie te ervaren, met al z’n voors en tegens. Ook seksueel gezien dat ik nu eindelijk weet wat het is om seks te hebben zonder drugs en dat dat vele malen heftiger is dan met drugs. Dat had ik nooit verwacht. Ik dacht: dat wordt nooit meer wat. Maar die ontdekkingstocht is ook fantastisch geweest. Ik zeg altijd: bizar wat ik allemaal meemaak. Dat dat in mij zit en waar gaat het nog verder heen!”

> Lees de voorgaande 2 verhalen uit het drieluik Over chemseksproblematiek hier: Over onderliggende problemen en Hoe chemseksbehandeling bij IrisZorg begon

Raymond is ervaringsdeskundige en behandelaar. Geke is verpleegkundige en seksuologisch hulpverlener. Zij werken in een team met allerlei disciplines samen, een FACT team.

Herken je deze chemseksproblemen bij jezelf of bij je naaste of heb je vragen, bel anoniem met 06 2964 7918 (telefoon en whatsapp). We zijn bereikbaar op werkdagen vanaf 08.30 tot 17.00 uur. Kijk voor meer informatie op: chemsex.nl.

Twijfel je of je een chemseksverslaving hebt? Wij zien binnen IrisZorg mensen die 1 x in de 2 weken gebruiken tot dagelijks. Je kunt je aanmelden wanneer jij er last van hebt.

Voor verwijzers: verwijs naar IrisZorg Arnhem. Alleen in Arnhem behandelt IrisZorg chemseksproblemen. Reikwijdte in overleg en anders verwijst IrisZorg door.

Binnenkort is er een Lotgenotenavond voor mensen die in behandeling zijn voor hun chemseksproblemen. Ben je in behandeling, informeer dan bij je behandelaar.